شرکت آشیانه ققنوس ایرانیان | علیرضا نوروزی | آموزش ساخت پهپاد | پهپاد

آموزش، طراحی، ساخت، تعمیر و پشتیبانی انواع پرنده های بدون سرنشین (غیرنظامی)

شرکت آشیانه ققنوس ایرانیان | علیرضا نوروزی | آموزش ساخت پهپاد | پهپاد

آموزش، طراحی، ساخت، تعمیر و پشتیبانی انواع پرنده های بدون سرنشین (غیرنظامی)

شرکت آشیانه ققنوس ایرانیان
تیم ما جمعی از مهندسان هوافضاست و هدف ما آموزش، طراحی، ساخت، تعمیر و پشتیبانی انواع #پهپاد و آسان کردن زندگی از طریق محصولاتمون در این زمینه است.
به سایتمون حتما سر بزن خیلی امکانات بیشتری وجود داره:
www.phoenix-air.ir

طبقه بندی موضوعی

۴ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «#مولتی_روتور» ثبت شده است

تعریف نقطه ی بازگشت در Mission Planner

معمولاً هنگامی که یک هواپیما یا مولتی روتور وارد حالت بازگشت به خانه ( RTL – Return to Launch ) می شود

 ( معمولاً توسط autopilot failsafe راه اندازی می شود ) و به صورت پیش فرض به موقعیت Home بر می گردد ، 

اما اغلب مواردی وجود دارد که می تواند نامطلوب باشد .

به عنوان مثال ممکن است منطقه پر از افراد یا خانه ها باشد و سیستمی که در حالت RTL کار می کند 

ممکن است در وضعیتی قرار داشته باشد که دارای احتیاط شدید باشد !

همچنین ممکن است که نقشه پرواز به اندازه ی بزرگ باشد

 که در صورت ورود هواپیما به حالت RTL ، هواپیمای شما به مقصد که نقطه ی Home است نرسد .

به همین دلیل در این مقاله به شما نحوه ی تعریف چند نقطه ی بازگشت در Mission Planner را آموزش می دهیم .

 اگر یک هواپیما وارد حالت RTL شود به نزدیک ترین رالی پوینت حرکت خواهد کرد .

هواپیما سپس در آن مکان شروع به دور زدن دایره وار می کند ( loiter ) و مولتی روتور ها در آن نقطه فرود خواهند آمد .

نقطه بازگشت

تنظیم نقطه ی بازگشت

برای تنظیم نقاط بازگشت در Misson Planner  به صورت زیر عمل کنید :

Rally Point طول و عرض جغرافیایی : برای تنظیم مکان Rally Point ) نقطه بازگشت 

( ، روی نقشه Flight Plan راست کلیک کرده و Rally Points > Set Rally Point را از فهرست ظاهر شده انتخاب کنید

 ( توجه داشته باشید که فقط در صفحه Flight Plan می توانید نقطه ی بازگشت تنظیم کنید ، نه صفحه Flight Data )

نقطه بازگشت

باید ارتفاع Rally loiter مشخص شود 

( توجه داشته باشید که ارتفاع پیش فرض برای Rally Points مقدار ارتفاع مشخص شده 

در مسیر حرکت است و این ارتفاع ، ارتفاع نسبت به موقعیت Home است)

نقطه بازگشت

برای ایجاد نقاط بازگشت دیگر نیز همین فرایند را تکرار کنید .

در انتها کافی است تا روی صفحه ی راست کلیک کنید 

و با انتخاب Rally Points > Upload ، نقاط بازگشت را روی دستگاه خود آپلود کنید .

موارد زیر را باید هنگام استفاده از نقاط Rally در نظر گرفت:

اطمینان حاصل کنید که ارتفاع Rally Point ها به اندازه کافی بالا هستند تا از برخورد زمین و ساختمان ها جلوگیری کنند .

به دلیل محدودیت حافظه داخلی در فلایت کنترلx ، تعداد نقاط بازگشت در هواپیما ها در عدد 10

 و برای مولتی روتور ها در عدد 6 محدود شده است ( ممکن است این محدودیت در فلایت کنترل های پیکس هاوک برداشته شود )

در هواپیما ها ، شعاع لویتر برای Rally Point همانند سایر نقاط loiter توسط پارامتر W P_LOITER_RAD تعیین می شود .

پارامترهای MAVLink که زیر نمایش داده شده اند ، رفتار Rally Point را کنترل می کند :

RALLY_LIMIT_KM حداکثر مسافت Rally Point ممکن از هواپیما است که برای یک رویداد RTL در نظر گرفته شود .

اگر تمام نقاط بازگشت از این فاصله از هواپیما بیشتر باشد ، از مکان Home برای دستور RTL ( در ارتفاع ALT_HOLD_RTL ) استفاده می شود ، 

مگر اینکه خانه از دورترین نقطه از Rally Point دور باشد . در این حالت از نزدیکترین نقطه بازگشت استفاده می شود

برای غیر فعال کردن این پارامتر کافی است تا مقدار آن را برابر 0 قرار دهید .

RALLY_TOTAL تعداد نقاط بازگشتی است که در حال حاضر مشخص شده است . این پارامتر با اضافه کردن 

و حذف Rally Points ، توسط ایستگاه کنترل زمین ( مثلاً Mission Planner )برای شما تنظیم می شود .

 این پارامتر به صورت اتوماتیک تنظیم می شود و قابلیت تغییر توسط کاربر را ندارد

اگر هیچ Rally Point را مشخص نکرده اید ، RALLY_TOTAL باید 0 باشد و از موقعیت Home برای رویدادهای RTL استفاده می شود .

  • آشیانه ققنوس ایرانیان

مقدمه

اگر حتی یک بار سابقه به پرواز درآوردن و هدایت هر نوع پهپاد را داشته باشید 

تایید می کنید که این تجربه ای واقعاً لذت بخش است.

با این حال اما، کارکردهای این پرنده های کوچک بدون سرنشین صرفا به حوزه سرگرمی محدود نمی شود

 و پهپادها این روزها در حال باز کردن جای خود در عرصه های مختلف زندگی بشر هستند.

البته شاید سرگرمی نخستین کاربردی باشد که ما برای این گجت ها متصور هستیم،

 اما به لطف ارزانی نسبی، مصرف پایین انرژی، انعطاف پذیری بالا، سرعت و سادگی تکنولوژی های به کار رفته در آنها

 و در دسترس بودن، شاهد آن هستیم که هر روز کاربری تازه ای برای این اسباب بازی های دیروز پیدا می شود.

در این مقاله قصد داریم مروری داشته باشیم بر 15 مورد از مهمترین کاربردهای پهپادها.

زمانی که مردم برای نخستین بار با پهپادها آشنا شدند، تصور می کردند

 که این هواپیماهای بدون سرنشین تنها برای اهداف نظامی و جاسوسی قابل استفاده هستند.

 در صورتی که اصلا این چنین نیست و کاربرد پهپادها فراتر از این موارد می تواند باشد. 

سال ها پس از تولید نخستین پهپاد، فناوری های جدیدی ایجاد شدند

 که می توانستند امکان استفاده از پهپادها برای کمک به مردم، حیات وحش و محیط زیست را نیز فراهم کنند.

پهپادها در حال حاضر برای محافظت از حیوانات در حال انقراض آفریقایی

 در برابر شکارچیان، اینترنت رسانی به نقاط محروم و دور از دسترس جهان که قبلا از نعمت اینترنت بی بهره بودند و حتی برای ساخت برخی از سازه ها در نقاط مرتفع، مورد استفاده قرار می گیرند.

انسان ها در حال حاضر ازپهپاد ها در پروژه ها و فعالیت های مختلف، 

از پروژه های کنجکاوانه گرفته تا پروژه های جالب و سرگرم کننده، استفاده می کنند.

جالب است که بدانید انجام هیچ یک از این فعالیت ها، بدون استفاده از پهپادهای خودکار، ممکن نبوده است.

 در ادامه قصد داریم به بیان چند مورد از فعالیت هایی بپردازیم 

که برای بشریت و سیاره زمین واقعاً مهم بوده است و پهپادها در به ثمر رسیدن آن ها نقش مهمی داشته اند.

کاربرد اساسی پهپاد
مبارزه با خشکسالی از طریق بارور کردن ابرها:

با وجود اینکه هنوز بشر به یک روش واقعاً کاربردی برای کنترل آب و هوا دست نیافته است؛ 

اما تلاش های زیادی برای تحت تاثیر قرار دادن آن انجام شده است.

بارور کردن ابرها روشی برای افزایش میزان بارش از طریق تزریق یدید نقره به ابرها است. 

این کار در حال حاضر توسط هواپیمای کوچک انجام می شود؛ 

اما با استفاده از پهپادها می توان این کار را بسیار راحت تر کرد.

اوایل سال جاری ابرها در صحرای نوادا برای نخستین بار توسط پهپادها بارور شدند 

و هزینه لازم برای این کار نیز توسط دولت آمریکا تأمین شد.

پهپادهایی که برای این منظور طراحی شده بودند و مجهز به منورهای حاوی یدید نقره بودند،

 در ارتفاع ۴۰۰ متری به پرواز درآمدند و منورهای خود را به سمت ابرها شلیک کردند.

با وجود اینکه بعید به نظر می رسید ابرهای بارور شده ببارند، اما مسئولان موفق شدند 

برای نخستین بار از پهپادها برای بارور کردن ابرها در مناطقی مانند کالیفرنیا و نوادا

 که سال ها خشکسالی مانع کشاورزی در این مناطق شده است، استفاده کنند.

محافظت حیوانات در برابر شکارچیان

شکار بی رویه برخی از حیوانات در آفریقا باعث شده است، 

تعداد گونه های خاصی از حیوانات به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند.

فیل و کرگدن در معرض بیشترین خطر انقراض هستند. 

به تازگی در کشور زیمبابوه برای کنترل فعالیت شکارچیان و محافظت بیشتر از حیوانات در معرض خطر، از پهپادها استفاده می شود.

 در پارک ملی هوانگ واقع در زیمبابوه نیز برای کنترل پارک از پهپادها استفاده می شود؛ 

زیرا پهپادها می توانند وسعت بیشتری از اراضی را نسبت به انسان کنترل کنند.

علاوه این، پهپادها می توانند در هنگام شب به پرواز درآیند و فیلم ضبط کنند؛ 

زیرا شکارچیان در این زمان در مکان های مخفی پنهان می شوند و منابع آبی پارک ملی را مسموم می کنند.

اینترنت رسانی به مناطق محروم و دور از دسترس

فیس بوک مدتی قبل اعلام کرد که قصد دارد از یک پهپاد برای اینترنت رسانی به مناطق محروم جهان استفاده کند

 و سرانجام در ماه ژوئن امسال، پهپاد خود با نام Aquila را در ارتفاعی بلند در آسمان آریزونا به پرواز درآورد.

پهپاد فیس بوک که نیروی آن توسط انرژی خورشیدی تأمین می شود،

 توانست در نخستین آزمایش خود ۹۶ دقیقه بدون هیچ مشکلی پرواز کند و پس از آن نیز با امنیت کامل بر روی زمین فرود آمد.

 پهپاد Aquila واقعاً منحصر به فرد است؛ 

زیرا برخلاف اینکه طول بال های آن با طول بال های یک بوئینگ ۷۳۷ قابل مقایسه است،

 اما به راحتی می تواند به حرکت خود ادامه دهد.

آزمایشگاه FaceBook Cpnnectivity Lab در حال بهبود دادن طراحی این پهپاد است. 

در آینده این پهپاد به قابلیت ارسال امواج اینترنتی نیز مجهز می شود 

و می تواند برای اینترنت رسانی به مناطقی که از اینترنت محروم هستند، به کار گرفته شوند.

انتقال بسیار سریع دارو

شاید این طور به نظر برسد که یک شرکت تولید کننده اسباب بازی قادر به ارائه خدمات پزشکی 

که بتواند جان انسان های زیادی را نجات دهد، نباشد؛

 اما یک شرکت ژاپنی تولید کننده هلی کوپترهای اسباب بازی کنترلی 

به نام Hirobo در سال ۲۰۱۳ از هلی کوپتری به نام HX-1 برای امداد رسانی رونمایی کرد.

این هلی کوپتر بدون سرنشین کوچک طوری طراحی شده است

 که در شرایط سخت آب و هوایی به راحتی حرکت می کند و می تواند به مناطق دور از دسترس نیز امداد رسانی کند.

قیمت پایه این هلی کوپتر بدون سرنشین، حدود ۸۰ هزار دلار است. 

هلی کوپتر HX-1 می تواند به تجهیزات لازم برای انتقال خون و اعضای بدن مجهز شود

 و برای انتقال سریع دارو و برای جمع آوری اطلاعات از یک مکان، نیز مورد استفاده قرار گیرد.

 تمام خدمات امداد رسانی ارائه شده توسط این هلی کوپتر می تواند جان انسان های زیادی را نجات دهد

 و قطعا هواپیماهای بدون سرنشین امداد رسان می توانند بهتر و سریع تر از انسان ها عمل کنند.

کاربرد اساسی پهپاد
مسابقات سرعت

یک قانون نانوشته می گوید که اگر ابزاری برای بازی یا سرگرمی به کار بیاید، 

قطعاً می تواند در مسابقه و رقابت نیز مورد استفاده قرار گیرد.

استفاده از پهپادها به عنوان بهانه ای جدید برای رقابت و مسابقه دادن، 

یکی از هیجان انگیزترین کاربردهایی است که می توان برای این ربات های پرنده برشمرد.

این روزها پیست های مسابقه متعددی برای پهپادها در کشورهای مختلف دنیا بنا شده 

که علاقه مندان می توانند در آن سرعت و قدرت مانور پذیری پهپادها

 و البته مهارت خود در هدایت آنها را به رخ یکدیگر بکشانند.

بدون شک جذاب ترین مسابقه کوادکوپترها آن نوعی است

 که هدایتگر می بایست پرنده خود را از دید اول شخص

 و از طریق دوربین نصب شده روی آن و یک هدست هدایت کند.

بدین ترتیب فرد به مانند خلبانی می ماند که خود مشغول پرواز خواهد بود. 

بدون شک هم شرکت در چنین مسابقه هایی 

و هم تماشای آنها از این زاویه بی نهایت لذت بخش و چالش برانگیز خواهد بود.

تحویل انواع کالاها

پس از سرگرمی و تصویر برداری، استفاده از پهپادها به عنوان ابزاری برای انتقال و تحویل انواع کالاها مهمترین کاربردی است

 که برای این ربات های کوچک در نظر گرفته می شود.

به لطف وزن کم، سرعت بالا، قدرت مانور عالی و مصرف انرژی پایین، این پرنده های هدایت شونده

 به گزینه ای ایدآل برای تحویل بسته ها و مرسولات بدل شده اند. 

پهپادها در ترافیک گرفتار نمی شوند و نیازی به دنبال کردن مسیرهای پر پیچ و خم خیابان ها و کوچه ها ندارند.

این ربات ها سریع تر از هر دوچرخه، موتور سیکلت و خودرویی می توانند تحویل کالا در یک شهر را به انجام برسانند.

 بنابراین به هیچ وجه عجیب نیست

 که استارتاپ ها و کمپانی های بزرگ متعددی در سرتاسر دنیا به دنبال استفاده

 از این پستچی های کوچک و سبک در شبکه های توزیع هستند.

لازم به ذکر است که اولین شبکه تجاری سازی شده تحویل کالا توسط پهپاد در دنیادر پایتخت کشور ایسلند کار خود را آغاز کرده 

و در حال حاضر سفارشات غذای مشتریان را در کمتر از ۴ دقیقه به آنها تحویل می دهد.

حفظ امنیت

گرچه پهپادها گاه به دلیل پرواز بر فراز مناطق ممنوعه خود به تهدیدی امنیتی تبدیل می شوند،

 اما باید پذیرفت که این پرنده های هدایت شونده می توانند 

به عنوان یک چشم ناظر از آسمان، کمک بزرگی به حفظ امنیت ناحیه ای خاص کنند.

یک پهپاد گشت زن را با یک نگهبان انسانی که می بایست محوطه یک مجتمع صنعتی

 یا یک منطقه حساس سیاسی یا نظامی را تحت نظر داشته باشد مقایسه کنید.

پهپاد با هزینه ای بسیار کمتر، دقت بالاتر و تقریباً بدون خستگی 

و از همه مهمتر با سرعتی بسیار بالاتر- می تواند در تمام محوطه گشت زنی نماید.

ضمن این که کافیست تا برخی سنسورهای تشخیصی و یک هوش مصنوعی را به دوربین این ربات متصل سازید 

تا یک سامانه تمام عیار و هوشمند نظارت، کنترل و هشدار داشته باشید.

کمپانی Airobotics یکی از مشهورترین نام ها در این بازار است.

سلفی از آسمان

کیست که نداند این روزها تب گرفتن عکس های سلفی بسیار داغ است و شبکه های اجتماعی مملو از چنین عکس هایی است.

هر کدام از این عاشقان عکس های «خویش انداز» نیز سعی می کنند

 با ترفندهای مختلف و بهره گیری از ابزارهای گوناگون عکس های متفاوت تر و خلاقانه تری را به ثبت برسانند.

در این میان چه چیزی بیشتر از یک ربات پرنده مجهز به دوربین می تواند کاربرد داشته باشد؟

 این کار مثل استفاده از یک مونوپاد است، اما مونوپادی که می تواند

 تا چند ده متر بالا رفته و منظره ای خیره کننده را به همراه شما در کادر دوربین جای دهد.

در حال حاضر پهپادهای مخصوص سلفی بسیار متنوعی در بازار وجود دارند

 که می توانید بسته به کیفیت دوربین، امکانات جانبی و البته موجودی جیب خود یکی از آنها را خریداری نمایید.

کاربرد اساسی پهپاد
معماری و معاملات املاک

این روزها دیگر قرار دادن چند عکس از نمای داخلی 

و بیرونی یک ساختمان در فضای مجازی نمی تواند چندان خریداران را به آن ملک علاقه مند سازد.

 اما یک ویدیوی زیبا از نمای بیرونی و فضاهای داخلی و بر فراز خیابانی که خانه مورد نظر در آن قرار دارد، انگیزه زیادی ایجاد خواهد کرد.

برخی بنگاه های معاملات املاک به تدریج در حال ایجاد آرشیوی از ویدیوهای با کیفیت از املاک فایل شده خود هستند 

تا مشتریان را از مراجعه حضوری به تک تک آدرس ها بی نیاز سازند.

حتی برخی شرکت های فعال در این زمینه به استخدام تیم های حرفه ای ساخت کلیپ های تبلیغاتی در این زمینه روی آورده اند.

در حوزه معماری نیز پهپادها به تدریج در حال باز کردن جای پای خود هستند.

شرکت های طراح می توانند با استفاده از این پرنده های مکانیکی تصاویری را از بالای محل احداث پروژه گرفته 

و طرح های سه بعدی سازه نهایی را روی آن مونتاژ نمایند تا مشتریان قادر شوند ساختمان خود را پیش از احداث به طور واقعی ببینند.

سینما و ورزش و تلویزیون

پهپادها به کارگردانان سینمایی، خالقان مستندهای ورزشی و تولید کنندگان محتواهای تصویری اجازه می دهند

 تا تصاویری خلق کنند که پیش از این امکان تهیه آنها وجود نداشته است.

در چند سال گذشته، به لطف پیشرفت های به وجود آمده در سیستم های هدایت پهپادها

 و قابلیت های تصویربرداری دوربین های نصب شده روی آن ها، 

شاهد تولید ویدیوهایی بسیار ناب و تماشایی از مناظر طبیعی یا حرکات ورزشی هستیم.

جالب است بدانید که حدود نیمی از تصاویر ضبط شده در سریال بازی تاج و تخت توسط این ربات های پرنده فیلمبرداری شده اند.

این ربات های هدایت شونده از سال ۲۰۰۹ و برای اولین بار با حضور در مراحل فیلمبرداری موزیک ویدیوها وارد صنعت رسانه شدند 

و امروزه اجرای بسیاری از پروژه ها بدون استفاده از آنها قابل تصور نیست.

کاربرد اساسی پهپاد
امداد و نجات

در هنگام بروز بلایای طبیعی، هر ابزاری که بتواند روند عملیات امداد و نجات را تسریع کند

 قطعاً مفید و ضروری خواهد بود. پهپادها به طور قطع از جمله این ابزارها هستند.

با کمک این ماشین های پروازی می توان از آسمان به بررسی محدوده حادثه پرداخت. 

نقاط خطرناک را شناسایی و افراد گرفتار را با سرعت بیشتری پیدا نمود.

می شود برخی اقلام ضروری را با کمک پهپادها به سرعت به دست حادثه دیدگان رساند.

 پهپادهای مجهز به سنسورهای زنده یاب ابزاری مناسب برای یافتن افراد گرفتار در زیر آوار خواهند بود.

این روزها حتی پهپادها به آتش نشان ها برای اطفای حریق کمک می کنند،

 یا می توانند در سریع ترین زمان حلقه نجات را به دست افراد در حال غرق شدن در دریا برسانند.

تحقیقات علمی

دانشمندان و محققین از دیگر گروه هایی هستند که برای انجام بررسی های میدانی خود از پهپادها استفاده می کنند.

به لطف تصاویر هوایی تهیه شده توسط این ابزارها و اطلاعات به دست آمده

 از سایر حسگرهای قابل نصب روی پرنده های رباتیک، تحقیقات با سرعت بیشتری انجام و نتایج دقیق تر خواهد بود.

به عنوان مثال بوم شناسان با بررسی عکس های چند طیفی گرفته شده 

از پوشش گیاهی یک منطقه قادر خواهند بود نحوه توسعه 

و یا نابودی اکوسیستم گیاهی در آن ناحیه را مشخص و راهکارهای مناسب را ارائه نمایند.

حفاظت از گونه های در خطر انقراض

به دلایل زیست محیطی، و در بیشتر موارد به دلیل فعالیت های مخرب انسانی

 برخی از گونه های جانوری بسیار با ارزش در خطر انقراض قرار دارند.

 محققین و محیط بانان برای آن که بتوانند شرایط زندگی این گونه های در خطر را مورد بررسی و حفاظت قرار دهند،

 نیاز دارند تا مراقبتی دائمی روی جمعیت و گستره قلمرو آنها داشته باشند.

برای تسهیل در این امور نیز پهپادها به کمک بشر آمده اند.

 به لطف این پرنده های کوچک رباتیک می توان مناطق بسیار وسیع را به طور دائمی زیر نظر داشت 

و با نصب گیرنده های مناسب روی آنها و دریافت سیگنال های ارسالی از فرستنده های متصل به حیوانات، 

نقشه توزیع لحظه ای آنها در زیستگاهشان را در اختیار داشت.

شکی نیست که با پیشرفت تکنولوژی و ایجاد بسترهای لازم، 

در آینده نه چندان دور کاربردهای پهپادها بیش از پیش افزایش خواهد یافت

 و روزی فرا می رسد که نتوانیم دنیای خود را بدون حضور این ربات های کوچک تصور کنیم.

بازرسی صنعتی

کاربرد دیگر پهپادها را می توان در اجرا و مدیریت پروژه های بزرگ صنعتی و عمرانی جستجو کرد.

 جایی که از این ابزار برای انجام بازرسی های دوره ای و تخصصی تاسیساتی همچون سکوهای نفتی، 

لوله های انتقال آب و گاز، پروژه های عمرانی بزرگ همچون پل ها و سدها و مواردی از این دست بهره گرفته می شود.

با تجهیز پهپادها به دوربین ها و سنسورهای مناسب می شود

 موارد خطرناک همچون نشتی ها، بخش های تحت فشار، حرارت بیش از حد و . . . را شناسایی نمود.

 حتی اتصال بازوهای رباتیک، این پرنده های کنترل شونده را به ربات های تکنیسین بدل خواهد کرد.

 بدین سان می توان برخی تعمیرات در نقاط غیر قابل دسترس را به راحتی به انجام رساند.

ساخت سازه هایی در نقاط بلند که دسترسی به آن ها برای انسان دشوار است

پهپاد ها اساسا ربات هایی هستند که از قابلیت پرواز برخوردار هستند.

 افراد می توانند به آن ها برنامه دهند و حتی یک الگوی پروازی برای آن ها مشخص کنند

. پهپاد ها می توانند بسته به تجهیزات خود و با کمترین دخالت انسان، کارهای مختلفی را انجام دهند.

گروهی از افراد در پروژه ای پیچیده با استفاده از پهپادهای خودکار موفق شدند، 

یک پل متشکل از طناب با ارتفاع ۲۴ فوت (تقریبا ۷٫۵ متر) ایجاد کنند 

که می تواند وزن انسان را تحمل کند و انسان به راحتی می تواند بر روی آن راه برود.

 این پروژه ثابت کرد که پهپاد ها در آینده می توانند کاربردهای متفاوتی داشته باشند.

  • آشیانه ققنوس ایرانیان

مقدمه

ربات پرنده فانتوم1 را می توان اولین ربات پرنده حرفه ای جهت تصویربرداری هوایی معرفی کرد که توسط شرکت Dji روانه بازار شد.

این مدل در حال حاضر توسط شرکت Dji تولید نمی شود

 و در این کلاس مدل های جدیدتری به نام کوادکوپتر فانتوم 2، فانتوم 3 و فانتوم 4 طراحی و وارد بازار شده است.

فانتوم 1 دارای سیستم کنترل پرواز جهت پروازی نرم و پایدار است.

به دلیل داشتن سیستم کنترل پرواز حرفه ای، پرواز این وسیله برای شخص پرواز دهنده کاری آسان و راحت است.

این پرنده  آماده پرواز همراه با یک رادیوکنترل، باتری 2200 میلی آمپری 3 سل، 8 عدد ملخ، شارژر مخصوص باتری 

و یک گیره ثابت جهت نصب دوربین گوپرو و دوربین های سایز کوچک روانه بازار شده است.

فانتوم

فانتوم1 اولین نسخه حرفه ای برای تصویربرداری هوایی در زمان تولید بدون سیستم لرزشگیر تولید شد. 

در این مدل دوربین بر روی پایه یا گیره ثابت نصب می شود.

کوادکوپتر فانتوم 2 یک محصول خاص و فوق العاده از کمپانی DJI که در سال ۲۰۱۵ ارائه شد 

و طرفداران بسیاری را در سرتاسر دنیا به خود جلب کرد .

 این محصول به علت آپشن های خاص و فوق العاده با کوادکوپترهایی که توسط سایر کمپانیها عرضه شده می باشد 

و خرید کوادکوپتر فانتوم 2 نیاز به مشاوره دقیق دارد و بسته به نوع نیاز شما از خرید یک مولتی روتور متفاوت می باشد.

لذا خرید کواد کوپتر فانتوم 2 را با توجه به سیستم بهره برداری از این کوادروتور نیازمند مشاوره خواهد بود، 

در این قسمت سعی کرده ایم تا کوادکوپتر فانتوم 2 را به صورت دقیق بررسی کنیم تا در بتوانید بهتر تصمیم بگیرید ،

 نکته جالب در مورد کواد کوپتر فانتوم 2 این است که این محصول توسط کمپانی DJI دیگر تولید نمی گردد 

و تولید آن در اواسط سال ۲۰۱۶ میلادی متوقف شد زیرا DJI محصولات بسیار جدیدتری را به بازار عرضه نموده است.

کوادکوپتر فانتوم 2

نگاهی به کوادکوپتر فانتوم 2

دومین نسل پهپادهای فانتوم ساخت کمپانی DJI  کوادکوپتر فانتوم 2 می باشد.

 پیش از کوادکوپتر فانتوم 2 ، فانتوم ۱ به بازار ارائه شده بود که با طرفداران زیادی روبرو شد.

  DJI اینبار با ساخت کوادروتور فانتوم ۲ ، نسل برتری از محصولات فانتوم را با چند ویژگی متمایز روانه بازار نمود ، 

از ویژگیهای بهبود یافته در این پرنده می توان به افزایش ظرفیت باتری و بدنبال آن افزایش زمان پرواز، بروز شدن ملخها و… اشاره کرد .

 میزان افزایش زمان پرواز کوادکوپتر فانتوم 2 نسبت به فانتوم ۱ حدود ۸ دقیقه بیشتر می باشد.

 این ویژگی متمایز باعث شد تا به طرفداران فانتوم اضافه گردد 

کوادکوپتر فانتوم 2 دارای یک رادیو کنترل ۶ کانال ۲.۴GHz با برد ۱ کیلومتر می باشد.

با توجه به پیچیدگی عملکرد و بهبود کنترل پروازی، کواد کوپتر فانتوم ۲ از فلایت کنترلر قدرتمند نازا Naza-M V2 استفاده شده، 

این فلایت کنترلر با استفاده از GPS  و ارتباط با ماهواره های مرتبط با GPS ، پروازی مطمئن را تضمین منماید.

در کوادکوپتر فانتوم 2 پرواز با مود manual یا دستی نیز امکان پذیر می باشد.

کوادکوپتر فانتوم 2

بررسی باتری کوادکوپتر فانتوم 2

ویژگی متمایز و بهینه شده در کوادکوپتر فانتوم 2 ، بکارگیری باتری ۱۱.۱ ولتی (۳سل) لیتیومی با ظرفیت ۵۲۰۰ میلی آمپر 

و استفاده کاربری بسیار ساده تر از مدل پیشین خود می باشد.

 در این مدل نیاز به اتصال هیچگونه سیم و کابل نمیباشد و تنها کافیست باتری را در محل تعبیه شده قرار داده و استفاده نمود.

در این پرنده ۴ چراغ نشانگر جهت نمایش میزان باتری بر روی پوسته باتری و   LED هایی بروی دم فانتوم تعبیه شده است 

که در حین پرواز میزان باتری را نمایش می دهند.

نحوه شارژ باتری نیز بسیار ساده تر شده است، همچنین گفتنی است 

به این دلیل که تمام مدارهای الکترونیکی مورد نیاز برای شارژ باتری در داخل پوسته آن تعبیه شده،

 امکان استفاده از سایر شارژهای لیتیومی وجود ندارد 

و فقط میتوان با شارژر مخصوص ارائه شده در بسته بندی کوادکوپتر فانتوم  2 استفاده نمود.

کوادکوپتر فانتوم 2

نگاهی دقیق به جایگاه باتری و نشانگرهای LED در کوادکوپتر فانتوم 2

باتری ۵۲۰۰ میلی آمپری کوادکوپتر فانتوم 2 ، در بخش تعبیه شده ویژه باتری که دقیقا در قسمت انتهایی فانتوم طراحی شده قرار دارد.

باتری ذیل قابلیت پرواز تا ۲۰ دقیقه را داراست. البته قابل ذکر است این مدت زمان پروازی بدون در نظر گرفتن تجهیزات دیگر

 مانند دوریبن بر روی کوادکوپتر فانتوم 2 است و این مدت فقط برای پرواز خود مولتی روتور است.

مدت زمان پرواز با درنظرگرفتن دوربین پرنده حدود ۱۳ دقیقه میباشد 

که نسبت به مدل پیشین به ۸ دقیقه زمان پرواز بیشتر ارتقا پیدا کرده است.

همان طور که اشاره شد بر روی بدنه این باتری که در قسمت انتهایی فانتوم ۲ قرار دارد 

۴ نشانگر LED جهت نمایش میزان شارژ پرنده در حین پرواز تعبیه شده است .

همچنین روی باتری یک دکمه روشن/خاموش نیز تعبیه شده تا بتوانید به راحتی کوادروتور خود را خاموش یا روشن نمایید . 

برای شارژ باتری نیز تنها کافیست توسط شارژر ارائه شده در بسته کوادکوپتر فانتوم 2 باتری را به برق متصل و آن را شارژ نمایید.

کوادکوپتر فانتوم 2

نشانگرهای LED در کوادکوپتر فانتوم 2 چیست؟

همانطور که اشاره شد در فانتوم ۲ LED هایی بروی بازوی عقب کوادروتور فانتوم ۲ قرار گرفته است.

این LED ها علاوه بر نشان دادن وضعیت باتری، نشانگر برخی از علائم هشدار دهنده دیگر نیز می باشند ،

 رنگ این LEDها متشکل از رنگهای سبز، کهربایی و قرمز هستند و هرکدام از این رنگها با وضعیت چشمک یا ثابت تعیین کننده

 یک هشدار و و ضعیت به کاربر هستند این هشدارها نمایانگر محدوده دریافت سیگنال توسط پرنده می باشند.

به عبارتی میتوان گفت کوادکوپتر فانتوم 2 توسط این LEDها با کاربر سخن میگوید

 و بدرستی کاربرخود را از وضعیت پرنده آگاه می سازد! پس بهتر است تا زبان مولتی روتور خود را یاد بگیرید.

کوادکوپتر فانتوم 2

بررسی و امکان نصب دوربین بر روی کوادروتور فانتوم ۲

کمپانی DJI علاوه بر درنظر گرفتن جای مناسب جهت نصب گیمبال و دوربین ، 

برای کاربران این امکان را فراهم نموده که براحتی و بدون محدودیت دوربین مورد نظر خود را بروی این کوادکوپتر فانتوم 2 نصب نمایند 

در واقع یکی از بزرگترین تفاوتهای این نوع کوادروتور با بقیه کوادکوپترها را میتوان نصب هرگونه دوربین از خانواده گوپرو را بر روی این پرنده دانست، 

همچنین میتوانید از دوربینهای ارائه شده توسط خود کمپانی DJI استفاده کنید.

اما توجه به این نکته بسیار ضروری است که در صورت استفاده از دوربین گوپرو ، 

هیچگاه بطور همزمان از Wi-Fi دوربین و پرنده استفاده نباید کرد!

 چرا که وای فای تعبیه شده روی کواد کوپتر فانتوم ۲  و دوربین GoPro نصب شده هم فرکانس هستند 

و اگر بطور همزمان استفاده شود، ارتباط فرستنده (رادوی کنترل) با فانتوم دچار مشکل شده و هدایت پرنده را دچار اختلال می نماید.

کوادکوپتر فانتوم 2

امکان نصب دوربینهای DJI بر روی کواد کوپتر فانتوم 2

کمپانی DJI برای این نسل از کوادکوپترهای فانتوم خود دوربینهایی طراحی نموده است

 که با گیمبال به صورت کاملا نصب شده و آماده میتوانید کواد کوپتر خود را مجهز به سیستم تصویر برداری با کیفیت FULL HD 

و رزولیشن تصویر ۱۲ مگا پیکسل نمایید، به عبارتی این دوربینها کاره شما را بسیار ساده خواهند کرد.

کوادکوپتر فانتوم 2

نگاهی دقیق به رادیو کنترل کوادکوپتر فانتوم 2

رادیو کنترل کوادکوپتر فانتوم 2 رادیو کنترلی ۶ کاناله با فرکانس ۲.۴GHz بوده و مجهز به سیستم WiFi می باشد.

استیک های ریموت کنترل این کواد کوپتر فانتوم ۲ تنظیم شده بروی مود ۲ هستند

 که متناسب با کلاس استاندارد پروازی می باشد همچنین این رادیو کنترل بسیار خوش دست بوده و به کاربر احساس رضایت بخشی را می دهد.

استیک سمت چپ در رادیو کنترل کواد کوپتر فانتوم ۲ میزان قدرت موتورها را تنظیم و کنترل می نماید 

و استیک سمت راست نیز چرخش pitch و roll پرنده را بر عهده دارد.

با استفاده از کلید کانکتوری که در قسمت بالای سمت راست رادیو کنترل تعبیه شده است 

امکان تعویض مود پروازی بین GPS و Attitude فراهم میشود، کلید دیگری نیز در بالای سمت چپ رادیو کنترل قرار دارد

 که توسط آن می توان مودهای IOC را تنظیم نمود.

همچنین بر روی ریموت این دستگاه LEDهایی تعبیه شده که میتوان میزان مصرف باتری ریموت را مشاهده 

و با خیالی آسوده از اطلاع وضعیت باتری به پرواز با این پرنده ادامه داد.

کوادکوپتر فانتوم 2 با یک فلایت کنترل حرفه ای!

مهمترین قسمت پروازی یک کواد کوپتر فلایت کنترل یا سیستم کنترل پرواز آن می باشد، 

به همین دلیل هرچه کواد کوپتر حرفه ای تر باشد طبیعتا باید یک سیسیتم کنترل پرواز حرفه ای بر  روی آن نصب شده باشد

 چرا که بیشترین تاثیر بر روی پرواز و قدرت یک کواد روتور توسط همین میکروپروسسور انجام می گردد 

و به صورت عامیانه تر میتوان آن را قلب تپنده یک کواد کوپتر نامید.

در کواد کوپتر فانتوم ۲ از یک سیستم کنترلی خاص استفاده شده و آن فلایت کنترلر NAZA-M-V2 است

 این فلایت کنترل توسط DJI ارائه شده است که بطور پیش فرض از دو مود پروازی GPS و Attitude پشتیبانی می کند، 

همچنین میتوان از طریق نرم افزار Naza Assistant Software به سایر مودها و تنظیمات دلخواه دسترسی داشت، 

علاوه بر این توسط این نرم افزار امکان ارتقای کد فلایت کنترلر وجود دارد

 که با به روز رسانیهای سیستم عامل naza v2 میتوان جدیدترین آپدیتها و سیستم های پروازی را بر روی این فلایت اجرا نمود؛ 

گفتنیست این نرم افزار فقط روی سیستم عامل ویندوز و سیستم عامل IOS قابل اجراست.

بررسی مودهای پروازی  Attitude و GPS فلایت کنترل کواد کوپتر فانتوم 2

کوادروتور فانتوم ۲، دارای ۲ مود پروازی اتوماتیک (GPS) و دستی (Attitude) می باشد ،

 مود GPS به دلیل اتوماتیک بودن نسبت به Attitude از پایداری بسیار بیشتری برخوردار است، 

در مود GPS به محض رها کردن استیک ها پرنده متوقف می شود و در یک ارتفاع و نقطه مشخص هاور می کند.

به همین دلیل پرواز در مود GPS راحت تر بوده و طرفداران زیادی را به خود جذب نموده 

اما توجه به این نکته ضروریست که استفاده از مود GPS بیشتر در فضای باز و محیطهایی که ستلایت GPS سیگنال می دهد

 امکان پذیر است و در مکانها و فضاهای سر پوشیده مثل داخل سالن باید به صورت دستی فانتوم کنترل شود.
استفاده از مود Attitude نیاز به مهارت و تجربه بیشتری دارد چرا که کاربر باید به صورت کاملا دستی با استیک ها کار کند.

در این مود از کواد کوپتر فانتوم ۲ دیگر با رها نمودن استیکها در یک نقطه ثابت هاور نمی کند 

و پس از رها کردن استیکها (اهرمهای کنترل) ، پرنده همچنان به حرکت خود ادامه می دهد، مگر آن که به صورت دستی متوقف شود.

همچنین هنگام پرواز در مود دستی، احتمال از کنترل خارج شدن فانتوم با وزش باد بیشتر است.

 بنابراین استفاده از فانتوم ۲ با مود دستی نیاز بیشتری به کسب مهارت در پرواز دارد ، 

لذا توصیه می کنیم برای روان شدن پرواز خود از یک کواد کوپتر مخصوص آموزش مدتی تمرین ببینید.

کوادکوپتر فانتوم 2

سیستم بازگشت به خانه در کوادکوپتر فانتوم 2

این کوادروتور چانچه به هر دلیل سیگنال ارتباطی خود با ریموت کنترل را از دست بدهد، به صورت کاملا خودکار به خانه باز میگردد.

 کوادکوپتر فانتوم 2 ابتدا در ارتفاع ۶۰ فوتی از سطح زمین قرار خواهد گرفت و سپس از روی یک خط مستقیم به محل take-off باز میگردد.

این محل هنگام کالیبره کردن GPS تعیین شده است. کارکرد این سیستم به این گونه است 

وقتی که ستلایت GPS کواد کوپتر فانتوم ۲ فعال گردد اولین نقطه تیکاف آن به عنوان لوکیشن بازگشت در نظر گرفته می شود،

 و زمانی که پرنده به محل مورد نظر تیکاف برسد، به صورت خودکار فرود خواهد آمد.

البته شایان ذکر است کلیه تنظیمات مرتبط با مود GPS قابل تنظیم است 

و میتوانید این تنظیمات را به دلخواه خد تغییر دهید تا بهترین حالت ممکن برای پرواز میسر گردد ، 

ولی چنانچه تنظیمات را به حالت پیش فرض رها کنید ، به صورت پیش فرض تنظیمات به بهترین نحوه انجام شده اند.

کوادکوپتر فانتوم 2

موتورهای براشلس نسل دوم بر روی کوادکوپتر فانتوم 2

موتورهای براشلس نسل دوم با شماره ۲۳۱۶ و مقدار دور بر ولت ۹۶۰ (KV) انتخاب کمپانی DJI برای کواد کوپتر فانتوم ۲ بوده است ،

 با وجود این موتورها توان پرنده بسیار بالا خواهد رفت به صورتی که حتی در بادهای شدید 

میتواند به راحتی موقعیت پروازی خود را حفظ کرده و به بهترین نحو در ایستادگی پرواز استیبل باشد.

کوادکوپتر فانتوم 2

ملخ های اتوماتیک در کوادکوپتر فانتوم 2

ملخ های کوادکوپتر فانتوم 2 به صورت اتوماتیک و خودکار دارای قابلیت سفت شونده به صورت پیچ برعکس را دارا می باشند، 

بدین ترتیب دیگر نیازی به مهره و پیچ برای سفت کردن روی موتور نخواهد بود و با روشن شدن موتور ، 

ملخ ها به صورت خودکار به میزان کافی سفت می شوند.این موضوع خطر شل شدن ملخ حین پرواز را از بین می برد 

و کاربر با خیالی آسوده میتوان از پرواز فانتوم لذت ببرد.

کوادکوپتر فانتوم 2

نتیجه گیری کلی در رابطه با خرید کوادکوپتر فانتوم 2

همانطور که در بررسی این محصول مطالعه نمودید ، کوادکوپترهای ساخت کمپانی DJI همگی دارای ویژگیهای منحصر بفرد و عالی می باشند ،

 در رنج قیمت هایی بسیار مناسب ، البته درنظر داشته باشید که کواد کوپتر فانتوم در سرتاسر جهان دارای طرفداران خاص خود می باشند 

بدین ترتیب چنانچه برای مصارف حرفه ای تصویر برداری و حتی تفریحی ، از نظر هزینه مشکلی نداشته باشید

 میتوانند بهترین انتخاب باشند،

 و در صورتی که با آنها به درستی پرواز کنید از نظر سیستم مدار داخلی به هیچ وجه به سادگی دچار آسیب نخواهند شد،

 نکته حائز اهمیت در رابطه با کوادکوپتر فانتوم 2 این است که این محصول در حال حاضر دیگر تولید نمی گردد ،

 زیرا محصولات جدید DJI همانند فانتوم ۳ و ۴ پا به عرصه رقابت گذاشته اند

 و بدین ترتیب دیگر فضایی برای تولید و عرضه کوادکوپتر فانتوم 2 وجود ندارد ،

 لذا در این مطلب سعی کردیم شما را با سیستم کوادکوپتر فانتوم ۲ آشنا کنیم ، 

چنانچه تا رنج قیمت ۲ میلیون تومان میتوانید هزینه کنید کواد کوپتر CX20 میتواند جایگزین مناسبی برای کوادروتور فانتوم ۲ باشد

  • آشیانه ققنوس ایرانیان

اکتاکوپتر

آخرین دسته بندی مهم و مطرح مولتی روتور ها اکتاکوپتر ها هستند . 

همانطور که می دانید مولتی روتور ها می توانند تا n موتور نیز داشته باشند

 و نام گذاری آن ها منطبق بر همین تعداد موتور هاست .

البته اکتاکوپتر ها مدل هایی هستند که بیشتر به صورت دست ساز آماده می شوند

 و برای مصارف صنعتی و تجاری مورد استفاده قرار می گیرند.

اکتاکوپتر ها از هشت عدد موتور تشکیل شده اند که بی شک بواسطه ی این هشت موتور هشت بازو و هشت ملخ نیز دارند .

اگر طراحی یک اکتاکوپتر را یک دایره ی ۳۶۰ درجه در نظر بگیریم هر موتور با زاویه ی ۴۵ درجه ای در این طراحی قرار گرفته است .

بی شک تعداد بیشتر موتور ها کمک می کنند تا مدل پروازی بسیار با ثبات و محکم از روی زمین تیکاف کند و به پرواز در آید .

این مدل عینا یک مولتی روتور محسوب می شود 

چرا که گفته بودیم در طراحی مولتی روتور ها از دو عدد و یا بیش از دو عدد موتور بهره گرفته می شود .

البته تقسیم بندی رایج مولتی روتور ها به شرح ذیل است :

  1. سینگل کوپتر
  2. دوال کوپتر
  3. تری کوپتر
  4. کوادکوپتر
  5. هگزاکوپتر
  6. اکتاکوپتر
  7. و…
اکتاکوپتر

آخرین دسته

در واقع اکتاکوپتر آخرین دسته بندی شناخته شده است

 و بعد از آن مولتی روتور هایی مجهز به موتور های بیشتر چندان رایج و مصطلح نیستند .

شاید در آینده ای نه چندان دور به آن ها نیاز پیدا شود و به سرعت پیشرفت کنند . 

اکتاکوپتر ها می توانند به دوربین های بسیار تخصصی جهت اجرای پروژه های هلی شات مجهز شوند .

ازآنجایی که این مدل ها دارای قدرت زیادی هستند دوربین های سنگین وزن و تخصصی DSLR را می توانند با خود براحتی حمل کنند .

معمولا در مدل های تفریحی سرگرمی پروازی کمپانی ها نسبت به طراحی و ساخت اکتاکوپتر اقدامی نکرده اند و به همین دلیل بسیار محدود است .

این مدل بیشتر برای مصارف تخصصی ، صنعتی و تجاری از سمت سازمان ها و شرکت ها مورد استقبال قرار گرفته است .

در واقع کارشناسان ساخت و تولید متناسب با نیاز کاربر و هدف شرکت و یا سازمان نسبت به طراحی و ساخت اکتاکوپتر اقدام می کنند .

اکتاکوپتر

معروف ترین اکتاکوپتر های

یکی از معروف ترین اکتاکوپتر های موجود در بازار  DJI S1000 می باشد . 

این مدل یک فریم و دستگاه دست ساز است و کارشناسان می توانند متناسب با نیاز و بودجشان بر روی آن موتور ، باتری ، فلایت کنترل ، دوربین و … سوار کنند .

در واقع دستگاه را متناسب با نیاز و بودجه کاربر شخصی سازی می کنند .

 بسیاری از کاربران از S1000 برای حمل دوربین های خاص و اجرای پروژه های تخصصی استفاده می کنند .

البته برای حمل بار نیز از اکتاکوپتر S1000 نیز می توان بهره برد .

 بی شک این مدل و مدل های مشابه آن گزینه های انتخابی بسیاری از مجموعه ها و شرکت های حمل ارسال بار و کالا به مشتریان هستند .

برای صرفه جویی در زمان امروزه تئوری ارسال بار با مولتی روتور ها بسیار مطرح است . 

چونکه به دلیل مشغله شرکت های بار رسانی اغلب زمان ارسال با وقفه همراه است و همین امر موجب نارضایتی مشتریان می شود

اما در خطوط هوایی ترافیکی وجود ندارد و پهپاد ها می توانند براحتی اجناس و کالا ها را ارسال کنند .

اکتاکوپتر S1000

اکتاکوپتر

اکتاکوپتر S1000 توسط برند بنام DJI و برای مصارف تخصصی طراحی و تولید شده است .

 این مدل پروازی از هشت عدد موتور براشلس بهره گرفته است و می تواند بسیار پر قدرت و با ابهت پرواز کند .

این مدل حتی می تواند دوربین های DSLR با حجم ۵D را براحتی حمل کند . 

بی شک استفاده از هشت موتور ایجاد حالت پایداری بیشتر است .

البته لازم بذکر است بازوهای این مدل کاملا تاشو هستند و همین امر باعث می شود تا فضای کمتری اشغال کند .

 به همین دلیل در حمل و نقل بسیار راحت تر خواهید بود .

البته زمان آماده سازی این مدل نیز کمی وقت گیر است اما به هیچ وجه نگران نباشید . 

بازوها و پایه های تاشو در عرض چند ثانیه باز می شوند و دستگاه جهت تیکاف آماده ی پرواز است .

به دلیل طراحی خاص این مدل می توانید دوربین های تخصصی تا وزن یازده کیلوگرم را بر روی آن سوار کنید 

و با قرار دادن باتری با ظرفیت آمپر بالا تا پانزده دقیقه مداومت پروازی داشته باشید .

البته امروزه برای ساخت و تولید باید با کارشناسان متخصص این زمینه مشورت کنید . 

مبلغ نهایی و تمام شده ی یک پهباد دست ساز متناسب با نیازتان شاید بسیار بالاتر از نمونه های آماده در بیاید .

شما کاربران گرامی می توانید جهت مشاوره در  تولید مولتی روتور متناسب با نیاز و هدفتان با کارشناسان  شرکت آشیانه ققنوس ایرانیان ارتباط برقرار کنید .

دقت کنید اکتاکوپتر های دست ساز به هیچ وجه برای مصارف شخصی و تفریحی سرگرمی مناسب نمی باشد

 این مدل ها بیشتر برای مصارف صنعتی و تجاری پیشنهاد می شوند .

  • آشیانه ققنوس ایرانیان